بایگانی ماه ژانویه, 2018

میزان مصرف کودهای شیمیایی با توجه به نوع خاک، آب و هوا ، زراعت قبلی ، میزان و کیفیت آب و واریته گندم تغییر میکند. پس از انجام تجزیه خاک و تعیین عناصر غذایی موجود و میزان قابل دسترس بودن آن توسط آزمایشگاه خاک و آب توصیه های فنی لازم بر حسب نیاز مزرعه مورد آزمایش به کشاورز ارائه میگردد. باید در نظر داشت که تولید 3تن دانه و 5/3 تن کاه و کلش گندم در هر هکتار از مزرعه باعث برداشت 70 کیلوگرم ازت خالص ، 15 کیلوگرم فسفر ، 40 کیلوگرم پتاس میگردد. این شرایط موید این مطلب است که مصرف حداقل 80، 20، و 45 کیلوگرم در هکتار از عناصر غذایی ازت، فسفر و پتاس برای مزرعه گندم توصیه شده بوده است. در مواردی که آب کافی در دسترس مزرعه است و از ارقام پرپتانسیل و کود پذیر استفاده میشود، برای برداشت حداکثر محصول باید با افزایش مقدار کود مصرفی نیاز غذایی رقم پرپتانسیل را تامین کرد.
چنانچه آخرین نوبت مصرف کود ازته در شروع گلدهی گندم باشد، میزان پروتئین دانه افزایش یافته و کیفیت محصول نیز بهتر میشود. در مورد کود فسفره، مصرف کود فسفات آمونیوم در خاکهایی توصیه میگردد که مقدار فسفر قابل استفاده آن کمتر از (PPM15) باشد.مصرف سولفات پتاسیم نیز در خاکهایی قابل توصیه است که مقدار آن کمتر از (PPM250) باشد. مصرف کود اوره یا نیترات آمونیوم در خاکهای سنگین طی سه نوبت و در خاکهای سبک در چهار نوبت انجام میگیرد. کودهای سوپرفسفات تریپل، سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم قبل از کاشت مصرف و با خاک مخلوط گردد.
کمبود ازت در میان غلات دانه ریز امری شایع است که باعث رنگ پریدگی و زردی گیاه میشود که در کمبود ازت برگهای مسن (برگهای پایین تر)، نسبت به برگهای جوان کمرنگتر شده و کلرزی که در انتهای برگ ایجاد شده به تدریج در قاعده برگ به رنگ سبز کم رنگ تبدیل خواهد شد و در مدت نسبتا کوتاهی کل مزرعه به رنگ زرد درمی آید . بهترین زمان مصرف ازت مطابق با مراحل رشد کندم نزدیک به دوره بیشترین نیاز کندم است. از جمله فواید تغذیه مزرعه گندم با کودهای ازته میتوان به رشد سریع گندم، افزایش تعداد پنجه ها و اندازه برگها، افزایش تعداد و وزن دانه در هر خوشه و درصد خوشه های پرشده و همچنین افزایش مقدار پروتئین دانه اشاره کرد.
کمبود فسفر باعث کاهش رشد و توانایی گیاه میشود و با علایمی به صورت تیره شدن رنگ گیاه(سبز تیره) و همچنین نقاط تیره روشن در برگها نمودار میگردد و برگ دچار پیچیدگی و گاها پیچیدن به دور برگهای جوان میگردد. این علایم نیز در برگهای پیر زودتر پدیدار میشود به این صورت که کلروز(رنگ پریدگی) از نوک برگ پیر شروع شده و به طرف قاعده گسترش مییابد ولی برگ مانند سایر قسمتهای گیاه سبز تیره باقی میمانند. از دیگر علایم کمبود فسفر تاخیر و نامنظمی در رسیدن دانه ها و خوشه های کوچک میباشد. استفاده به جا و به موقع کودهای فسفره باعث تحریک رشد ریشه، زودرسی محصول، افزایش پنجه زنی و تعداد خوشه ، رشد مناسب دانه میگردد.
گیاه گندم درمرحله ساقه رفتن (و پس از آن) بیشتر از سایر مراحل به پتاسیم احتیاج دارد. گندم در این مرحله روزانه 5/3 کیلوگرم در هکتار پتاسیم جذب مینماید، مصرف کودهای پتاسه این نیاز را جبران میکند. علائم اختصاصی کمبود پتاسیم در گندم همیشه در برگهای پیر به صورت خالهای تکروزه در طول برگ به وجود آمده و سریعا به طرف نوک و حاشیه برگ گسترش مییابد. گیاهانی که شدیدا مبتلا به کمبود پتاسیم میشوند. ظاهر گیاهان دچار تنش خشکی را پیدا میکنند. استفاده از کودهای دارای ترکیبات پتاسیم باعث افزایش کارایی فتوسنتز و مقامت در برابر برخی بیماریها، بیشتر شدن راندمان استفاده از آب، افزایش استحکام ساقه و میزان پرشدگی دانه، افزایش تعداد خوشه و اندازه و وزن دانه و همچنین باعث افزایش بازدهی کودهای ازته میگردد.
از آنجا که ایران در منطقه خشک و نیم خشک قرار گرفته مقدار مواد آلی خاکهای آن پایین بوده و در نتیجه دارای سطوح پایین نیتروژن، میباشند. اغلب گیاهان در این مناطق دچار کمبود نیتروژن میباشند. نیتروژن عنصری مهم برای گیاه است و در پروتئین ها ، اسیدهای نوکلئیک و کلروفیل وجود دارد و بیش از عناصر غذایی دیگر در معرض از دست رفتن میباشد و مقدار بازیافت آن کمتر از نصف مقدار به کار رفته میباشد از این رو تامین آن از طریق کودهای شیمیایی ضروری به نظر میرسد.
کاربرد کودهای NPK با درصدهای مختلف (با توجه به دوره ای که گیاه در آن قرار دارد) و همچنین کودهای جدیدی که به صورت تک عنصر (K) و یا ترکیبی از عناصر پتاسیم و فسفر (pk)، می¬تواند راه¬کاری مناسب و سریع برای تامین نیازهای گیاه باشد. همچنین ورودی برخی از کودهای NPK که حاوی عناصر ریز مغذی نیز هستند به عنوان ترکیبات کاملتری میتوانند کمک بیشتری به گیاهان نمایند. این نوع کودها می¬توانند عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را به شکل کاملا محلول و قابل جذب و در میزان مناسب دراختیار قرار میدهد

در طي قرن گذشته، اصلاح گران گندم، تعداد زيادي ارقام و لاین هاي بهبود يافته ژنتيكي را توليد كرده اند . اين فعاليت ها منجر به پذيرش گسترده واريته ها و افزايش جدي متوسط محصول گندم در 5-4 دهه گذشته شده و سهم عمده كاهش فقر و برقراري امنيت غذايي ايفا كرده است . ميزان توليد و پذيرش واريته هاي اصلاح شده و به تبع فاصله بين معرفي واریته ها و استفاده گسترده از آنها در مناطق مختلف متغير بوده است. موفقيت چشمگير بهبود گندم بر مدار تصميمات ميليون ها كشاورزي است كه ارقام جديد را پذيرفته يا ارقام قديمي را با موارد برتر جايگزين كرده اند. آشنايي كارشناسان ، مروجان و كشاورزان با يافته هاي جديد تحقيقاتي زمينه افزايش بهره وري استفاده از ژنوتيپ ها و منابع محيطي موجود را فراهم مي كند.
حدود 50 درصد از 800 ميليون مردم گرسنه دنيا كه تامين معاش آنان متكي به كشاورزي ا ست، از طريق اراضي كم بازده زندگي مي كنند. مشكل تأمين غذاي مورد نياز تا حد زيادي معلول خشكي و تخريب اراضي است . سرمایه گذاری در علوم و حفاظت منابع براي افزايش محصول و كاهش ريسك توليد ضروري است . در سال 2000 ميزان توليد غلات در دنيا نسبت به سال 1950 به حدود سه برابر رسيده است . نود درصد اين افزايش به خاطر زياد شدن عملكرد در واحد سطح بوده است .تغييرات آب و هوايي بر كشاورزي بسياري از كشورهاي آفريقايي و آسيايي تاثيرات منفي بر جاي مي گذارد. سازگاري گياه عاملي كليدي است كه شدت آثار تغيير آب و هوايي روي توليد مواد غذايي را تعيين ميكند . اموري نسبتاً ارزان نظير تغيير رقم، عواقب منفي تغييرات آب و هوايي را تعديل ميكند . در سال هاي اخير محققان موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور، با شناخت تنگناهاي موثر در تولیدات زراعي ديم زارها، راهكارهاي سازگار علمي براي رونق اقتصادي ديم زارها را ارائه کردند. انتقال مطلوب يافته هاي جديد پژوهشي، سبب رشد بيشتر توليدات زراعي در ديم-زارهاي كشور خواهد شد.
بر اساس نتايج به دست آمده از آزمايشات بررسي سازگاري در سال هاي 1383 تا 1388 ، رقم كريم با ميانگين عملكرد دانه کیلوگرم در هکتار ، 8/10درصد نسبت به رقم شاهد كوهدشت (3122 کیلوگرم در هکتار) افزایش داشته است. پایداری بيشترعملكرد دانه نسبت به شاهد سازگار و ساير لاین هاي پيشرفته در شرايط متنوع آب و هوايي به ويژه میزان بارندگي از 172 تا 658 میلیمتر و متوسط دمای 7/22 تا 7/26 درجه سانتی گراد در دوره پرشدن دانه، امکان بهره برداری بهتر از قابلیتهای مختلف محیطی به وسیله رقم جدید را فراهم میکند.

نتايج ارزیابی ها همچنين نشان داد كه رقم جديد از خصوصيات زراعي، ويژگي هاي كيفي و مقاومت مطلوبي در
مقابل بيماري هاي مهم شايع برخوردار است. ميانگين عملكرد دانه رقم كريم در ايستگاه هاي گچساران، خرم آباد، گنبد، مغان و ایلام به ترتیب 3453، 4248، 3286، 2678 و 3389 کیلوگرم دانه در هکتار بود.
رقم كريم از زودرسي نسبي برخوردار است . اين رقم داراي تيپ رشد بهاره ، با متوسط ارتفاع بوته 83 سانتي متر بود. با لحاظ كردن عملكرد دانه به عنوان برآيند فعل و انفعالات متعدد بيوشيميايي و فيزيولوژيكي، رقم جديد نسبت به تنش هاي خشكي و گرما در مقايسه با شاهد متحمل تر بوده است و به علت ظهور سريع سنبله، كمتر با تنش خشكي و گرماي آخر فصل مواجه مي شود و بهتر مي تواند از رطوبت و مواد غذايي موجود در خاك براي پر شدن دانه و توليد مطلوب استفاده كند. این رقم از لحاظ اغلب شاخص هاي مهم كيفي نظير شاخص گلوتن، عدد ،(SDS) حجم نان، ميزان حجم رسوب زلني و درصد پروتئين از کیفیت بالایی برخوردار است.
ارزيابي واكنش رقم كريم در آزمايشات انجام گرفته در ايستگاههاي كرج، مراغه، گرگان، كرمانشاه و كردستان، تحت شرايط مايه كوبي مصنوعي و مزرعه اي نشان داد كه اين رقم نسبت به بيماري هاي شايع مهم نظير زنگ زرد، زنگ قهوه اي، سياهك پنهان معمولي، سياهك پنهان پاكوتاه و سفيدك سطحي از مقاومت خوبي برخوردار بوده است.

بهترین تاریخی که برای کشت رقم کریم توصیه میگردد دهه سوم آبان ماه تا دهه دوم آذر ماه بسته به زمان شروع بارندگي هاي موثر و با توجه به رژيم بارندگي درازمدت هر منطقه است. هرچند نيمه اول آذر ماه مناسب ترين زمان در اغلب مناطق است. بر اساس وزن هزار دانه، تعداد 300 الي 350 دانه بذر در متر مربع توصيه مي شود . فاصله خطوط كشت مناسب 15 الي 18 سانتي متر و عمق کاشت مناسب این رقم 5-3 سانتی متر است.
مقدار كودهاي ازته،فسفره و پتاسه بر اساس نتايج آزمون خاك هر منطقه مصرف شود و تمام كودهاي پتاسه و فسفره قبل از كاشت مصرف خواهند شد. براي مبارزه با علف هاي هرز از سموم رايج در بازار در زمان پنجه زني استفاده شود.

این رقم گندم نان که به بیماری¬های قارچی و عارضه جوانه¬زنی قبل از برداشت مقام می باشد در سال 1392 و برای کشت در مناطق گرم و مرطوب شمال کشور معرفی گردید. رقمی که حاصل دو رگ گیری بین گندم بهاره اترک رقم تجاری پاکوتاه و پرمحصول مناطق گرم و گندم WANG-SHUI-BAI است که از سال 75-1374 برنامه تحقیقاتی آن آغاز گشته است. این رقم گندم دارای عادت رشد بهاره است و میانگین عملکرد آن در حدود 470/6 تن در هکتار می¬باشد که نسبت به رقم شاهد گندم نان مروارید با میانگین عملکرد 143/5 تن در هکتار در آزمایشات برتری داشته است. وزن هزار دانه¬ای برابر با 41 گرم میانگین درصد پروتئینیبرابر با 9/11 درصد دارد. گنبد میانگین ارتفاع بوته¬ای در حدود 100-90 سانتی¬متر دارد. لاینی است که نسبت به بیماری زنگ زرد ، زنگ سیاه واکنش های مقاومت و نیمه مقاومت و نسبت به بیماری سقیدک پودری و سپتوریا نیمه حساسیت داشته است. واکنش مقاومت برای این رقم نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی گزارش شده است. رقم جدید گنبد با داشتن رنگ دانه قرمز به عارضه جوانه زنی قبل از برداشت نیز مقاوم است . کیفیت نانوایی این لاین گزارش شده است. در برابر جوانه زنی قبل از برداشت نیز مقاوم می باشد.